Métrica y rima del poema Canciones

Canciones

de Vicente Espinel

Versossílabasrima
consonante
rima
asonante
12Aa
Tier-no-pim-po-llo-nue-vay-fér-til-plan-ta11Bb
cul-ti-va-daen-el-sue-lo7Cc
queen-bre-vees-pa-cio-se-le-van-taal-cie-lo11Cc
o-yeun-pas-tor-que-can-ta7Bb
¡Cé-li-da-mí-a!-del-vir-gí-ne-o-co-ro12Dd
hon-ra-luz-y-te-so-ro7Dd
yal-son-de-tu-be-lle-za7Ee
mues-tra-de-su-zam-po-ña-la-ru-de-za.11Ee
Del-sa-cro-ban-do-de-la-blan-ca-dio-sa11Ff
laes-cua-dra-be-llay-cas-ta7Gg
queen-vir-tud-y-no-ble-zael-tiem-po-gas-ta11Gg
la-guir-nal-dao-lo-ro-sa7Ff
por-mi-rús-ti-ca-ma-no-te-pre-sen-ta11Hh
pa-ra-queel-mun-do-sien-ta7Hh
quea-ún-sien-do-flor-muy-tier-na8Ii
tu-vir-tud-y-va-lor-teha-cee-ter-na.10Ii
Al-son-de-tu-dul-cí-si-maar-mo-ní-a11Jj
de-jóel-ar-co-yal-ja-ba7Kk
lai-lus-tre-dio-sa-queen-la-ca-zaan-da-ba:11Kk
que-dó-su-com-pa-ñí-a7Jj
a-tu-can-tar-a-tó-ni-tay-sus-pen-sa11Ll
de-la-be-lle-zain-men-sa7Ll
de-la-gra-ciaex-tre-ma-da7Mm
en-vi-dio-sa-con-ten-ta-yad-mi-ra-da.11Mm
Siel-sa-croA-po-loa-Daf-ne-fue-si-gui-en-do12Nn
in-ci-ta-doy-mo-vi-do7Ññ
de-la-be-lle-za-queen-el-cuer-po-vi-do11Ññ
tuher-mo-su-ra-vien-do6Nn
la-luz-del-ros-tro-quea-la-su-yaex-ce-de11Oo
y-la-vir-tud-que-pue-de7Oo
en-ri-que-cer-mil-al-mas7Pp
no-sea-dor-na-ra-con-lau-rel-ni-pal-mas.11Pp
La-cla-ra-voz-que-del-E-búr-ne-o-cue-llo12Qq
sa-lehi-rien-doel-ai-re6Rr
con-dul-ce-son-yan-gé-li-co-do-nai-re11Rr
el-ins-tru-men-to-be-llo7Qq
de-pie-dras-fi-nas-del-do-ra-doO-rien-te11Ss
to-ca-do-blan-da-men-te7Ss
de-la-ne-va-da-ma-no7Tt
¿al-Dios-de-De-lo-no-de-ja-rain-sa-no?11Tt
Y-más-si-vie-rael-ins-tru-men-toa-ma-do11Uu
de-que-sea-pre-ciaA-po-lo7Vv
ha-ber-si-doin-ven-tor-pri-me-roy-so-lo11Vv
de-sen-vuel-toy-to-ca-do7Uu
con-tal-ai-re-des-tre-zay-su-bi-daar-te11Ww
sin-du-da-fue-ra-par-te7Ww
pa-ra-de-jar-las-su-yas7Xx
yan-dar-si-gui-en-do-las-pi-sa-das-tu-yas.12Xx
Vie-ra-des-pués-por-las-es-pal-das-suel-to11Yy
el-o-ro-más-su-bi-do7Ññ
cual-es-par-ci-doal-vien-toy-cual-co-gi-do11Ññ
en-su-til-ve-loen-vuel-to:7Yy
el-sem-blan-teel-a-se-oy-lae-le-gan-cia11Zz
queen-la-pri-me-rain-fan-cia7Zz
pu-do-dar-cla-roe-jem-plo7
a-las-Ves-ta-les-del-sa-gra-do-tem-plo.11
Y-en-su-ma-la-vir-tud-queel-al-maa-dor-na12
mien-tras-más-y-más-cre-ce7
en-los-flo-ri-dos-a-ños-más-pa-re-ce11
queal-pri-mer-tron-co-tor-na:7
que-de-tan-e-ce-len-tey-gran-su-je-to11
tan-li-ma-doy-per-fe-to7
es-jus-to-que-seen-tien-da7
queha-bí-a-de-sa-lir-tan-al-ta-pren-da.11
Mas-la-du-re-za-de-quees-tá-ves-ti-do11Ññ
tu-tier-noy-blan-co-pe-cho7
que-tie-neen-llan-to-mi-vi-vir-des-he-cho11
can-sa-doy-con-su-mi-do7Ññ
tu-cuer-po-yal-ma-de-sa-dor-na-tan-to11
que-po-neal-mun-does-pan-to7
ver-que-tan-ta-be-lle-za7Ee
sus-ten-te-jun-toa-sí-tal-as-pe-re-za.11Ee
Can-ción-cuan-doel-va-lor-de-mi-se-ño-ra11
can-tes-en-su-pre-sen-cia7
a-cuér-da-le-mi-mal-y-suin-cle-men-cia.11
22Aa
A-ho-ra-pue-des-en-mi-san-gre-vi-va11
e-je-cu-tar-de-tu-ri-gor-la-fu-ria11
i-ne-xo-ra-bleha-do6Uu
an-tes-queel-cuer-pohe-la-do7Uu
de-los-ás-pe-ros-gol-pes-de-tuin-ju-ria11
ren-di-do-cai-gaen-se-pul-tu-raes-qui-va:11
ya-laham-bree-ce-si-va6
que-tie-nes-de-mio-fen-sa7Ll
le-fal-te-la-ma-te-ria7
fal-tan-do-la-mi-se-ria7
do-seen-tre-ga-ba-sin-ha-llar-de-fen-sa11Ll
har-ta-tu-sa-ñain-men-sa7Ll
an-tes-que-tan-tas-pe-nas7
cua-jen-la-san-green-las-he-la-das-ve-nas.11
A-ti-zaa-bra-saa-ne-gaun-tier-no-pe-cho11
el-ai-reel-fue-goel-a-guaen-un-ins-tan-te11
tra-ga-de-rri-baa-tie-rra7
tiem-po-for-tu-nay-tie-rra7
al-más-al-ti-voes-pí-ri-tua-rro-gan-te11
ya-mí-queen-tier-no-llan-toes-toy-des-he-cho11
con-cuán-to-mal-mehan-he-cho7
ni-tiem-po-ni-for-tu-na7
niel-vien-toy-vi-va-fra-gua7
ni-la-tie-rra-niel-a-gua7
ni-to-das-las-es-tre-llas-u-naau-na10
han-si-do-par-teal-gu-na7
pa-raen-tan-lar-gos-a-ños7
dar-un-re-ma-tea-mis-te-rri-bles-da-ños.11
Queel-jus-to-cie-lo-de-tan-gran-du-re-za11Ee
en-gas-tey-cu-braun-co-ra-zón-hu-ma-no11Tt
son-o-bras-or-di-na-rias7
con-in-ten-cio-nes-va-rias7
por-que-las-e-ce-len-cias-de-su-ma-no11Tt
mues-tran-su-per-fe-ción-con-ex-tra-ñe-za:11Ee
mas-queen-tan-taen-te-re-za7Ee
con-ser-ve-sus-ha-za-ñas7
y-queel-tiem-po-no-pue-da7
ni-la-mu-da-ble-rue-da7
mu-dar-ja-más-tan-só-li-das-en-tra-ñas11
son-o-bras-más-ex-tra-ñas7
en-cu-yo-fun-da-men-to7
see-clip-sa-la-ra-zón-yen-ten-di-mien-to.11
To-do-loin-fe-rior-es-tá-su-je-to10
ya-las-cau-sas-ma-yo-res-o-be-de-ce11
mas-des-tas-cau-sas-cier-tas7
u-nas-son-des-cu-bier-tas7
o-tras-hay-cu-yoe-fe-to-se-pa-re-ce11
mas-son-o-cul-tas-pa-rael-más-dis-cre-to:11
a-quí-se-veun-e-fe-to7
sien-do-la-cau-sao-cul-ta7
deun-pe-choem-pe-der-ni-do7Ññ
ja-más-en-ter-ne-ci-do7Ññ
mas-nohay-sa-ber-de-queo-ca-sión-re-sul-ta11
que-seen-cu-breyo-cul-ta6
por-quea-mi-mal-tan-fuer-te7
no-se-bus-que-re-pa-roen-que-sea-cier-te.11
Por-to-do-pa-sael-tiem-po-pre-su-ro-so11
yel-bra-zo-de-For-tu-na-po-de-ro-sa11Ff
el-u-no-yo-troins-ta-ble7
al-bien-yal-mal-mu-da-ble7
o-raen-pe-nay-ven-gan-za-ri-gu-ro-sa11Ff
o-raen-blan-du-ras-y-fa-vor-pia-do-so.11
Yo-siem-pre-te-me-ro-so7
de-mal-tan-obs-ti-na-do7Uu
en-dis-cur-so-tan-luen-go7
deun-da-ñoen-o-tro-ven-go7
sin-es-pe-ran-za-de-mu-dar-es-ta-do11Uu
al-cen-tro-de-rri-ba-do7Uu
mi-se-ra-blea-fli-gi-do7Ññ
sin-po-der-ser-de-na-die-so-co-rri-do:11Ññ
A-quí-me-dan-el-ás-pe-ro-tor-men-to11
con-fuer-tes-cuer-das-a-ma-rra-doal-po-tro11
con-tra-mi-ros-tro-jun-tas7
mil-pe-ne-tran-tes-pun-tas7
por-que-si-me-mo-vie-reaun-la-douo-tro10
ha-lle-don-de-se-do-bleel-sen-ti-mien-to:11
doel-du-ro-pen-sa-mien-to7
ver-du-goy-car-ni-ce-ro7
mea-prie-ta-con-tal-fuer-za7
yha-ce-con-fe-sar-aun-que-no-qui-e-ro11
fal-so-por-ver-da-de-ro:7
ya-llía-te-rri-ble-pe-na7
por-mi-con-fe-sión-pro-pia-me-con-de-na.11
Lue-go-mea-rras-tra-por-pe-ñas-cos-du-ros11
yen-du-do-sos-ca-mi-nos-mea-po-sen-ta11Hh
don-de-tro-pie-zoy-cai-go7
con-el-pe-so-que-trai-go7
de-lai-ma-gi-na-ción-que-mea-tor-men-ta11Hh
con-es-ca-bro-sos-tér-mi-nos-es-cu-ros:11
Por-pa-sos-mal-se-gu-ros7
voy-deu-naen-o-tra-ro-ca7
doel-des-ti-no-me-lle-va7
ha-cien-do-de-mi-prue-ba7
co-mohom-bre-con-de-na-do-por-su-bo-ca.11
¡Jus-ta-ven-gan-zay-po-ca7
pa-ra-qui-en-tan-sin-tien-to8
se-va-tras-un-con-fu-so-pen-sa-mien-to!11
Mas-¡ay!-que-de-su-par-te-se-de-cla-ra11
un-juez-e-le-gi-do-por-mi-gus-to10
u-na-po-ten-cia-cie-ga7
quea-tan-toex-tre-mo-lle-ga7
que-con-de-na-lo-jus-to-por-in-jus-to11
yen-ver-da-de-roo-fal-so-no-re-pa-ra:11
sia-la-ver-dad-más-cla-ra7
la-fal-se-dad-e-ce-de7Oo
y-con-fal-saa-pa-rien-cia7
de-mos-tra-ción-y-cien-cia7
ha-ce-de-lo-que-ser-ver-dad-no-pue-de11Oo
la-vo-lun-tad-con-ce-de7Oo
quees-táa-la-mi-ra-pues-ta7
pa-ra-ne-gar-y-con-ce-der-dis-pues-ta.11
Ven-goa-lle-gar-a-tan-to-des-va-rí-o11
quea-mi-cla-ra-lo-cu-rae-chan-doel-se-llo11Qq
sien-to-lle-gar-mi-pla-zo7
y-con-es-tre-cho-la-zo7
de-de-ses-pe-ra-ción-e-cha-doal-cue-llo11Qq
pien-soa-ca-bar-el-gra-ve-do-lor-mí-o:11
mas-el-li-breal-be-drí-o7
con-la-luz-a-lum-bra-do7Uu
del-cla-roen-ten-di-mien-to7
me-tor-naen-un-mo-men-to7
al-pro-pio-ser-de-mi-pri-mer-es-ta-do11Uu
li-brey-de-sen-re-da-do7Uu
mien-tras-la-fu-riaa-man-sa7
des-can-saun-ra-to-si-mi-mal-des-can-sa.11
Y-a-llí-sol-tan-do-laa-bun-dan-te-ve-na12
de-lá-gri-mas-san-grien-tas-de-mis-o-jos11
cual-cau-da-lo-so-Ni-lo7
sin-res-pe-to-dis-ti-lo7
la-fu-rio-sa-pa-sión-de-mis-e-no-jos11
su-je-toal-mal-que-mi-for-tu-naor-de-na:11
y-si-ven-gan-zaen-fre-na7
mis-o-jos-al-gún-tan-to7
por-pa-re-cer-ba-je-za7Ee
dar-mues-tras-de-fla-que-za7Ee
un-á-ni-mo-gen-til-con-tier-no-llan-to11
sien-to-tan-gran-que-bran-to7
queel-co-ra-zón-des-he-cho7
rom-pea-sus-pi-ros-el-can-sa-do-pe-cho.11
Y-a-sí-del-fue-go-que-seen-cien-de-yar-de12
en-mis-en-tra-ñas-li-bre-men-te-de-jo11
co-rrer-el-hu-mor-cá-li-do8Ññ
por-el-sem-blan-te-pá-li-do8Ññ
si-qui-e-ra-di-gan-queen-mi-mal-me-que-jo12
de-te-me-ro-soen-la-pa-sión-co-bar-de11
o-quees-bien-que-se-guar-de7
el-que-va-lor-pro-fe-sa7
que-no-se-sien-tao-ve-a7
a-pa-rien-cia-tan-fe-a7
ya-queel-do-lor-y-la-pa-sión-con-fie-sa:11
mas-ya-queel-llan-to-ce-sa7
con-trael-cie-loe-ne-mi-go7
suel-to-laen-fer-ma-voz-al-ai-rey-di-go:11
Cie-loin-hu-ma-no-de-mi-bien-ver-du-go11
sor-doa-la-ron-ca-voz-de-mi-que-re-lla11
sia-la-muer-te-meem-pla-za7
laes-pan-to-saa-me-na-za7
ya-quel-ri-gor-de-tan-ma-li-naes-tre-lla11
co-moen-mio-ri-gen-de-cre-tar-te-plu-go11
¿des-te-pe-sa-do-yu-go7
cuán-do-po-dré-li-brar-me?7
So-co-rre-yael-par-ti-do7Ññ
deun-á-ni-moo-fen-di-do7Ññ
con-dar-me-pres-ta-muer-teo-re-me-diar-me:11
mas-en-va-noes-que-jar-me7
que-ni-po-drá-va-ler-me7
niel-mal-seha-lla-rá-sin-o-fen-der-me.10
Can-ción-sia-ca-so-fue-res-con-de-na-da11Mm
por-du-do-say-con-fu-sa7
di-queen-mis-gran-des-ma-les-es-to-seu-sa.11
32Aa
Sien-e-sa-cla-ra-luz-pu-ray-se-re-na11
yel-gra-ve-mo-vi-mien-to7
del-co-ra-zón-al-ti-vo-go-ber-na-do11Uu
pa-ra-mia-mar-ga-pe-na7
pue-de-ca-ber-un-bre-ve-sen-ti-mien-to11
yha-ber-un-cor-toes-pa-cio-re-ser-va-do11Uu
los-o-jos-del-cui-da-do7Uu
Cé-li-da-mí-a-con-pie-dad-re-vuel-ve11
al-mal-que-túhi-cis-te6
yaes-ta-vi-da-tan-tris-te7
que-po-coa-po-coen-muer-te-se-re-suel-ve11
quea-síi-ré-sa-tis-fe-cho7
con-ha-ber-de-cla-rá-do-te-mi-pe-cho.11
El-blan-co-tu-yo-quea-la-nie-vee-ce-de11Oo
en-hie-lo-yen-blan-cu-ra7
si-to-ca-reel-ar-dien-te-Mon-gi-be-lo11Cc
queen-mis-en-tra-ñas-pue-de7Oo
ha-cer-pia-do-saal-ás-pi-de-más-du-ra11
ya-bra-sar-lo-más-hú-mi-do-del-sue-lo11Cc
no-con-tan-pres-to-vue-lo7Cc
la-li-ge-ra-pa-lo-maen-sue-le-men-to11
fue-ra-suel-tay-mo-vi-da7
cuan-to-túen-ter-ne-ci-da7
de-mie-ce-si-va-pe-nay-mi-tor-men-to.11
Mas-mi-for-tu-naes-qui-va7
qui-e-re-que-sin-fa-vor-ya-man-do-vi-va.12
No-deas-pe-re-za-ni-des-dén-fu-rio-so11
en-co-ra-zón-he-la-do7Uu
ni-dee-le-va-does-pí-ri-tu-pu-jan-te11
so-ber-bioy-des-de-ño-so7
deun-al-maal-ti-vay-pe-cho-le-van-ta-do11Uu
li-breen-te-re-zao-con-di-ción-cons-tan-te11
na-ció-la-pe-ne-tran-te7
lla-ga-queel-pe-cho-yal-maa-sí-mea-prie-ta11
niel-ri-gor-fue-ra-par-te7Ww
pa-ra-que-deal-gu-naar-te7Ww
ja-más-se-vie-rea-tan-to-mal-su-je-ta11
queel-des-dén-de-la-da-ma7
sien-o-troen-cien-dea-pa-gaen-mí-su-lla-ma.11
Na-ció-mi-mal-deun-a-mo-ro-so-tra-to11
sin-ce-roa-fa-bley-pu-ro7
yun-al-ma-blan-da-dees-pe-ran-zas-lle-na11
deun-con-ver-sa-ble5
bas-tan-teaen-ter-ne-cer-el-rei-noos-cu-ro11
de-los-que-gi-men-con-e-ter-na-pe-na:11
que-lo-que-me-con-de-na7
a-gra-ve-des-ven-tu-ray-llan-toe-ter-no11
es-queen-es-ta-jor-na-da7Mm
la-tris-teal-maen-ga-ña-da7Mm
fue-con-ha-la-gos-co-mo-ni-ño-tier-no11
has-ta-te-ner-la-pre-sa7
ha-bien-do-tan-tas-en-la-mis-maem-pre-sa.11
Tes-ti-gos-fue-ron-tus-se-re-nos-o-jos11
y-ma-no-cris-ta-li-na7
que-del-pe-choa-rran-có-mia-ma-da-pren-da11
cuan-sin-pe-naye-no-jos6
a-tu-re-ver-be-ran-te-luz-di-vi-na11
el-al-ma-se-rin-dióy-cuán-sin-con-tien-da11
sa-cri-fi-cio-yo-fren-da7
hi-zo-de-sí-con-to-doel-res-to-jun-to:11
y-tú-por-mi-des-can-so7
con-ros-troa-le-grey-man-so7
meo-fre-cis-te-tu-feen-el-mis-mo-pun-to.11
Mas-e-llaes-tá-ya-muer-ta7
yen-míel-a-mor-la-fe-yal-ma-des-pier-ta.11
Más-bien-me-rez-co-mi-tor-men-toy-da-ño11
pues-al-pri-mer-en-cuen-tro7
sin-ha-cer-mo-vi-mien-to-ni-de-fen-sa11Ll
ni-mi-rar-queel-en-ga-ño7
es-tar-pu-die-ra-so-la-pa-do-den-tro11
tan-fá-cil-men-te-con-ce-díen-mio-fen-sa.11Ll
Mas-no-con-tan-in-men-sa7Ll
fu-ria-ba-tien-doel-a-la-por-el-ai-re11Rr
hi-rióel-ve-né-re-oin-fan-te8
aa-quel-Dios-a-rro-gan-te7
que-del-ar-coy-car-caj-hi-zo-do-nai-re11Rr
cuan-to-la-fle-cha-deo-ro7Dd
en-mial-maes-tam-póel-nom-bre-quea-do-ro.10Dd
A-llí-que-dó-la-li-ber-tad-ren-di-da11
y-de-llo-sa-tis-fe-cho7
con-tus-blan-das-li-son-jas-sus-ten-ta-ba11Kk
es-ta-can-sa-da-vi-da7
por-qui-en-voya-la-muer-te-más-de-re-cho11
queal-mar-la-tem-pes-tad-te-rri-bley-bra-va:11
de-qui-en-sin-pe-naes-ta-ba8Kk
li-brey-fue-ra-del-du-ro-cau-ti-ve-rio11
yen-tre-gó-la-pre-cio-sa7Ff
li-ber-tad-a-lao-dio-sa7Ff
su-je-ción-y-po-der-dea-je-noim-pe-rio11
mal-vi-vi-rá-sin-gus-to7
no-vien-do-co-sa-que-le-ven-gaal-jus-to.11
Quan-do-me-con-si-de-roen-es-tees-ta-do11Uu
mi-se-ra-blea-fli-gi-do7Ññ
de-tan-tos-ma-les-y-pe-sa-res-lle-no11
con-fu-so-ya-ta-ja-do7Uu
ver-gon-zo-so-meha-lloy-muy-co-rri-do10Ññ
no-por-el-mal-ra-bio-so-con-que-pe-no11
mas-por-queel-tiem-po-bue-no7
queen-dul-ce-li-ber-tad-go-céal-gún-dí-a11Jj
nun-ca-to-mées-car-mien-to7
del-ás-pe-ro-tor-men-to7
quea-mil-a-man-tes-pa-de-cien-do-ví-a11Jj
te-nien-do-sua-ci-den-te7Ss
por-gus-to-su-yoy-fá-bu-laa-la-gen-te.11Ss
Y-a-go-raa-mi-pa-sar-per-mi-teel-cie-lo12Cc
que-la-pu-raex-pe-rien-cia7
ven-gaa-mos-trar-en-mi-ca-be-zae-jem-plo11
más-nun-ca-sin-re-ce-lo7Cc
vi-ví-ja-más-des-ta-cruel-do-len-cia10
que-siel-prin-ci-pio-con-ra-zón-con-tem-plo11
yel-gra-ve-do-lor-tem-plo7
has-ta-que-ce-se-la-pa-sión-un-tan-to11
en-a-quel-pun-to-mis-mo7
con-el-hon-doa-bis-mo6
seo-yó-de-la-cor-ne-jael-tris-te-can-to:11
yha-ciael-ho-ri-zon-te6
au-llar-las-Nin-fas-so-breel-al-to-mon-te.11
Un-he-la-do-te-mor-fue-por-mis-ve-nas11
en-trán-do-seal-mo-men-to7
yun-pá-li-do-co-lor-al-ros-tro-vi-no11
mis-fuer-zas-sen-tía-je-nas7
yen-los-miem-bros-un-gra-ve-cor-ta-mien-to11
un-ar-dor-en-el-pe-cho-re-pen-ti-no:11
por-que-dea-quel-di-vi-no7
y-no-pen-sa-doen-cuen-troal-bo-ro-ta-da11Mm
la-san-grehu-yó-lue-go6
al-co-ra-zón-yel-fue-go7
po-se-yó-lo-me-jor-en-laes-ta-ca-da:11Mm
el-res-to-frí-ohe-la-do7Uu
que-dó-sin-san-grea-tó-ni-toe-le-va-do.11Uu
Mas-lue-go-res-pi-ran-do-po-coa-po-co11
vol-vía-mi-ser-pri-me-ro7
el-a-lien-to-per-di-do-re-co-bran-do11
con-ten-toy-ca-si-lo-co7
deun-sos-pe-cho-so-gus-to-mal-en-te-ro11
yen-el-cuer-po-la-car-ne-pal-pi-tan-do:11
dea-quí-fue-me-jo-ran-do7
por-po-cos-dí-as-mi-di-cho-sa-suer-te11
mas-lue-go-des-ta-glo-ria7
sea-ca-bó-la-me-mo-ria7
en-bre-vees-pa-cio-pa-ra-lar-ga-muer-te:11
queen-tu-con-di-ción-du-ra7
co-no-cí-tuas-pe-re-zay-mi-ven-tu-ra.11
Can-ción-si-te-pi-die-real-gu-no-cuen-ta11Hh
de-có-mo-vas-oa-dón-de7
no-le-res-pon-das-más-que-me-res-pon-de.11