Métrica y rima del poema Decires

Decires

de Marqués de Santillana

Versossílabasrima
consonante
rima
asonante
De-cir3Aa
(O-tras-co-plas)4Bb
12Cc
Por-un-va-lle-de-ley-to-so8Dd
do-mo-ra-gen-til-com-pa-ña8Ee
o-íun-can-to-sa-bro-so7Dd
deun-a-ve-muyes-tra-ña:6Ee
bien-vos-di-go-queen-Es-pa-ña8Ee
non-vío-tra-de-tal-gui-sa;7Ff
es-ta-tra-heen-su-de-vi-sa8Ff
mu-cha-gen-te-de-cu-ca-ña.8Ee
22Cc
Vi-laes-tar-en-un-ra-mo7Gg
e-pen-sé-quee-raes-par-vel8Hh
non-bran-do-la-que-más-a-mo.8Gg
Dí-xe-le:-"Se-ñor-u-xel8Hh
pues-çer-ca-des-el-ver-gel8Hh
por-mer-ced-si-vos-pla-ze-rí-a9Ii
de-gra-do-sa-ber-que-rrí-a8Ii
vues-tro-nom-bre-quál-es-él."8Jj
32Cc
-"Cu-co-me-lla-man-por-nom-bre9Kk
e-tal-es-el-mi-cla-mor8Ll
queen-el-mun-do-non-ayon-bre7Mm
quea-me-gen-til-se-ñor7Ll
que-non-to-me-grand-pa-vor8Ll
si-meo-ye-re-rre-do-blar:8Nn
sy-te-pla-ze-mi-can-tar8Nn
o-tro-son-di-ré-me-jor."8Ll
42Cc
-"Se-ñor-di-xe-vues-tro-can-to9Ññ
o-tro-tiem-po-me-po-ní-a8Ii
en-te-mor-e-grand-es-pan-to8Ññ
por-u-na-se-ño-ra-mí-a;8Ii
mas-a-go-ra-non-que-rrí-a8Ii
oir-o-tro-pa-pa-ga-yo7Oo
que-to-doel-pe-sar-que-tra-yo8Oo
he-per-di-doen-es-te-dí-a."8Ii
52Cc
Por-en-de-su-pli-coa-go-ra8Pp
a-la-se-ñor-bien-an-dan-te8Qq
pues-me-fi-zou-na-se-ño-ra8Pp
a-le-ve-por-su-ta-lan-te8Qq
que-se-a-des-bien-an-dan-te8Qq
e-yoa-yaen-que-vos-syr-va7Rr
que-que-ra-des-ya-yo-vi-va8Ss
por-vues-tro-dea-quía-de-lan-te.8Qq
62Cc
Muy-jus-ta-rra-zón-de-man-das8Tt
e-yo-qui-é-ro-lo-fa-zer9Uu
pues-que-ve-o-que-tuan-das7Tt
sos-pi-ro-soy-sin-pla-zer;8Uu
por-en-de-te-do-po-ner8Uu
con-pli-do-si-Dios-me-va-la8Vv
que-tú-se-as-en-mi-sa-la8Vv
el-ma-yor-que-pue-da-ser.8Uu
Fin2Ww
Él-se-fuéa-sus-a-ñag-ha-cias8Xx
que-te-ní-aen-de-rre-dor;8Ll
e-di-le-yo-mu-chas-gra-cias;8Xx
fin-qué-por-su-ser-vi-dor.8Ll
Lo-or-a-Do-ña-Jua-na-deUr-gel-Con-de-sa-de-Fox15Yy
12Cc
No-pun-to-se-dis-cor-da-ron8Zz
el-cie-loe-na-tu-ra-le-za8
se-ño-ra-quan-do-cria-ron7Zz
vues-tra-pla-zien-te-be-lle-za:8
qui-sie-ron-e-de-mos-tra-ron8Zz
su-mag-ní-fi-ca-lar-gue-za8
se-gunt-vos-pro-por-cio-na-ron8Zz
eor-na-ron-de-gen-ti-le-za.8
22Cc
Des-pués-de-la-más-cer-ca-na8
a-la-fa-maen-fer-mo-su-ra8
ques-más-di-vi-na-queu-ma-na8
vis-to-su-ges-toe-fi-gu-ra8
vos-se-ño-ra-do-ña-Jua-na8
sois-la-más-gen-til-cria-tu-ra8
de-quan-tas-ac-tor-ex-pla-na8
nin-po-e-taen-es-crip-tu-ra.8
32Cc
Non-se-pien-sen-ni-pen-se-des8
que-vos-fa-blo-por-a-mo-res8
mas-por-que-vos-me-res-ce-des8
muy-más-in-sig-nes-lo-o-res;8
quea-mor-gra-cias-e-mer-ce-des8
tan-tos-ten-go-de-do-lo-res8
que-si-sa-ber-lo-que-re-des8
pla-ñi-re-des-mis-lan-go-res.8
42Cc
Mi-ren-vues-tra-com-pa-ñí-a8Ii
e-ve-rán-vues-traex-ce-llen-cia8
ge-ne-ro-sa-fi-dal-guí-a8Ii
e-ga-llar-da-con-ti-nen-cia;8
ho-nes-tat-e-po-li-cí-a8Ii
vos-a-guar-dan-e-pru-den-cia:8
cer-tas-más-vos-lo-a-rí-a8Ii
si-bas-ta-se-mi-sc-ien-cia.8
Se-gunt-vues-tra-lo-ça-ní-a8Ii
bien-va-le-la-con-se-qü-en-cia:9
per-do-nat-por-cor-te-sí-a8Ii
la-tor-pee-ru-dae-lo-qü-en-cia.9
De-cir:-El-a-gui-lan-do7
12Cc
Sa-cad-me-ya-de-ca-de-nas8
se-ño-rae-fa-zed-me-li-bre:8
que-Nues-tro-Se-ñor-vos-li-bre8
de-las-in-fer-na-les-pe-nas.8
Es-tas-se-an-mis-es-tre-nas8
es-to-so-lo-vos-de-man-do8
es-te-se-a-mia-gui-lan-do;8
que-vos-fa-den-fa-das-bue-nas.8
22Cc
Dí-as-ha-que-me-pren-dis-tes8
e-sa-be-des-que-soi-vues-tro8
dias-ha-que-vos-de-mues-tro7
la-lla-ga-que-me-fe-zis-tes.8
Des-dea-que-llos-dias-tris-tes7
quan-do-pri-me-ro-vos-ví8
dias-ha-que-me-vos-dí7
ya-se-a-que-loen-cu-bris-tes.8
32Cc
Por-tan-to-se-ño-ra-mí-a8Ii
u-sad-de-pia-do-sas-le-yes8
por-es-tos-tres-sanc-tos-Re-yes8
e-por-el-su-sanc-to-dí-a.8Ii
Por-bon-dat-o-fi-dal-guí-a8Ii
o-por-so-lahu-ma-ni-dat8
vos-ple-ga-mi-li-ber-tat8
o-por-gen-til-cor-te-sí-a.8Ii
Ca-vues-tra-fi-lu-su-mí-a8Ii
de-nie-ga-fe-ro-ci-dad8
e-mues-tra-be-nig-ni-dad8
sin-nin-gu-na-vi-lla-ní-a.8Ii
O-tro-de-cir5Aa
12Cc
Cuan-do-la-for-tu-na-qui-so8
se-ño-ra-que-vos-a-ma-se8
or-de-nó-que-yoa-ca-ba-se8
co-moel-tris-te-de-Nar-ci-so:8
non-de-mí-mes-mo-pa-ga-do8
mas-de-vues-tra-ca-ta-du-ra8
fer-mo-sa-ne-ta-cria-tu-ra8
por-qui-en-vi-voe-soy-pe-na-do.9
22Cc
Quan-do-bien-he-tra-ba-ja-do8
me-fa-llo-fon-doen-el-va-lle:8
no-sé-si-fa-ble-ni-ca-lle...8
¡tan-to-soy-de-ses-pe-ra-do!8
De-se-o-non-de-se-ar8Nn
e-que-rrí-a-non-que-rer:8Uu
de-mi-pe-sar-he-pla-zer8Uu
y-de-mi-go-zo-pe-sar.8Nn
32Cc
Llo-roe-rí-oen-un-mo-men-to8
e-soy-con-ten-toe-que-xo-so;8Dd
ar-did-me-fa-lloe-me-dro-so:8Dd
ta-les-dis-for-me-zas-sien-to8
por-vos-do-na-va-le-ro-sa8
en-cu-yoas-pec-to-con-ten-plo8
ca-sa-de-Ve-nus-e-ten-plo8
don-de-su-ym-a-gen-re-po-sa.9
42Cc
Au-ro-ra-de-gen-til-ma-yo8Oo
puer-to-de-la-mi-sa-lud8
per-fec-ción-de-la-vir-tud8
e-del-sol-can-dor-e-ra-yo;8Oo
pues-que-ma-tar-me-que-re-des8
e-tan-to-lo-des-se-a-des8
bás-te-vos-ya-que-po-da-des8
si-por-ven-gan-ça-loa-ve-des.8
52Cc
¿Qui-én-vió-tal-fe-ro-çi-dat9
en-an-gé-li-ca-fi-gu-ra?8
Nin-en-tan-ta-fer-mo-su-ra8
in-dó-mi-ta-cruel-dat?7
Los-con-tra-rios-sea-yun-ta-ron8Zz
cuy-ta-do-por-mal-de-mí.8
Tiem-po-¿dón-de-te-per-dí7
quea-sí-me-ga-lar-do-na-ron?8Zz
62Cc
Suc-ce-so-ra-de-Lu-ci-na8
mi-pri-sión-e-li-ber-tad8
lan-gor-mí-oe-sa-ni-dad8
mi-do-len-çiae-me-di-ci-na;8
pen-sad-que-mu-rien-do-bi-vo8
e-bi-vien-do-mue-roe-pe-no:8
de-la-vi-da-soya-ge-no7
e-de-muer-te-non-es-qui-vo.8
72Cc
¡O-si-fue-sen-o-ra-do-res8
mis-sos-pi-ros-e-fa-bla-sen8
por-que-vos-no-ti-fi-ca-sen8
los-in-fi-ni-tos-do-lo-res8
que-mi-tris-te-co-ra-çón7
pa-des-ce-por-vos-a-mar8Nn
mi-fol-gu-ra-mi-pes-sar8Nn
mi-co-broe-mi-per-di-ción!7
82Cc
Cual-del-cis-nees-ya-mi-can-to8Ññ
e-mi-car-ta-la-de-Di-do:8
co-ra-çón-des-fa-vo-ri-do8
cau-sa-de-mi-grand-que-bran-to8Ññ
pues-ya-de-la-tris-te-vi-da8
non-a-ve-des-con-pa-sión7
ho-no-rad-la-def-funs-sión7
de-mi-muer-te-do-lo-ri-da.8
¡Guay-de-qui-en-a-sí-con-bi-da9
e-de-mi-tiem-po-per-di-do!8
Pues-non-vos-se-aen-ol-vi-do8
es-ta-can-ción-por-fi-ni-da.8
De-cir3Aa
A-mor-el-qual-ol-vi-da-do8
cuy-da-va-que-me-te-ní-a8Ii
me-fa-çe-be-vir-pe-na-do8
sos-pi-ran-do-no-chee-dí-a.8Ii
12Cc
En-o-tros-tiem-pos-qui-sie-ra8
que-de-mí-non-se-men-bra-ra:8
que-qual-qui-er-bien-me-fi-çie-ra9
pues-que-ge-lo-so-pli-ca-ra.8
Mas-des-pués-que-re-ba-ta-do8
me-vió-de-co-mo-so-lí-a8Ii
me-fa-ze-be-vir-pe-na-do8
sos-pi-ran-do-no-chee-dí-a.8Ii
22Cc
Pe-roA-mor-pues-me-fe-çis-te8
a-ma-dor-faç-me-que-cre-a8
ser-a-ma-do-de-qui-en-vis-te9
que-me-fi-rió-sin-pe-le-a:8
si-no-do-me-por-bur-la-do8
pues-do-na-de-tal-va-lí-a8Ii
me-fa-ze-be-vir-pe-na-do8
sos-pi-ran-do-no-chee-dí-a.8Ii
32Cc
Si-non-sa-be-çier-ta-men-te8
que-ja-más-tu-yo-non-se-a8
nin-me-lla-me-tu-ser-vien-te8
nin-vis-ta-de-tu-li-bre-a8
aun-que-sep'-ras-ga-do;6
pues-tu-po-ca-cor-te-sí-a8Ii
me-fa-ze-be-vir-pe-na-do8
sos-pi-ran-do-no-chee-dí-a.8Ii
De-cir3Aa
¿Qui-én-se-rá-que-se-de-ten-ga9
si-d'-es-com-ba-ti-do?7
¿o-quál-se-rá-que-non-ven-ga8
en-qual-qui-er-gra-ve-par-ti-do9
que-le-se-a-co-me-ti-do?8
12Cc
Gran-ba-ta-lla-me-con-qui-so8
or-de-na-daen-tal-ma-ne-ra:8
Fer-mos-su-ra-de-lan-te-ra8
re-gla-da-de-gen-til-vis-so8
con-a-las-de-lo-ça-ní-a8Ii
ban-de-ras-de-gran-sen-ti-do8
la-bra-das-de-cor-te-sí-a;8Ii
a-sí-que-fin-qué-ven-çi-do8
del-to-do-des-fa-vo-ri-do.8
22Cc
Ar-ma-da-de-gen-ti-le-za8
to-daes-ta-gen-te-ve-ní-a:8Ii
pa-ra-men-to-de-des-tre-za8
plu-ma-jes-de-fi-dal-guí-a8Ii
tra-í-an-con-tan-buen-ay-re8
lla-man-do-gran-dea-pe-lli-do8
que-me-pri-so-su-do-nay-re;8
e-de-xó-mea-sí-fe-ri-do8
que-tar-de-se-ré-gua-ri-do.8
De-zir3Aa
12Cc
Yo-mi-ran-dou-na-ri-be-ra8
ví-ve-nir-por-[u]-grant-lla-no8
un-hom-bre-que-cor-te-sa-no8
pa-re-çí-aen-su-ma-ne-ra:8
ves-tí-a-ro-paes-tran-ge-ra8
fe-chaal-mo-do-de-Bra-van-te8Qq
bor-da-da-bien-ro-çe-gan-te8Qq
pas[-del-es-tri-be-ra.6
22Cc
Tra-í-aal-su-dies-tro-la-do8
u-na-muy-fer-mo-sa-da-ma8
de-las-que-to-ca-la-fa-ma8
en-su-per-la-ti-vo-gra-do:8
un-ca-pi-ro-te-char-pa-do8
a-ma-ne-ra-bien-es-tra-ña8Ee
a-fuer-del-al-taA-li-ma-ña8Ee
do-no-sa-men-te-li-ga-do.8
32Cc
De-gen-til-se-daa-ma-ri-lla8
e-ran-a-ques-tas-dos-ho-pas8
ta-les-que-nun-ca-ví-ro-pas8
tan-lin-das-a-ma-ra-vi-lla:8
el-guar-ni-men-toe-la-si-lla8
d'-lin-da-se-ño-ra6Pp
çer-tas-des-pués-nin-a-go-ra8Pp
non-lo-vy-tal-en-Cas-ti-lla.8
42Cc
Por-mú-si-ca-ma-es-trí-a8Ii
can-ta-vaes-ta-can-çión6
que-fi-zoa-mi-co-ra-çón7
per-der-el-pa-vor-quea-ví-a:8Ii
"Bien-de-bo-lo-ar-a-mor8Ll
pues-to-da-ví-a5Ii
qui-so-tor-nar-mi-tris-tor8Ll
en-a-le-grí-a."5Ii
De-çir-deun-e-na-mo-ra-do8
12Cc
Di-ver-sas-ve-zes-mi-ran-do8
el-vues-tro-ges-toa-gra-cia-do8
me-soy-tan-toe-na-mo-ra-do8
que-siem-pre-vi-vo-pe-nan-do.8
Mas-qui-en-non-vos-a-ma-rá8
con-tem-plan-do-tal-be-lle-za8
o-to-do-çie-go-se-rá7
oen-él-non-ha-bi-ta-rá7
dis-crep-çión-nin-gen-ti-le-za.8
22Cc
Ca-sin-gu-lar-non-co-mu-na8
vos-a-ma-to-da-la-gen-te8
en-vir-tu-des-ex-çe-llen-te8
de-ver-da-des-la-co-lu-na:8
pues-non-de-ma-ra-vi-llar8Nn
es-por-mu-cho-que-vos-a-me8
nin-lo-de-veis-es-qui-var8Nn
nin-se-de-ve-de-pens-sar8Nn
queen-mi-vi-da-vos-des-sa-me.8
32Cc
Ees-to-cau-sa-la-ra-çón7
ea-mí-non-me-des-pla-çe7
e-to-do-lo-sa-tis-fa-çe8
vues-tra-mu-cha-per-fec-ción:7
la-qual-bien-re-co-nos-çi-da8
es-me-jor-por-vos-mo-rir8Aa
que-por-las-o-tras-la-vi-da8
ver-en-pal-mas-sos-te-ni-da8
e-pa-ra-siem-pre-vi-vir.8Aa
42Cc
Si-non-de-cit-si-go-çe-des8
¿qual-se-ño-ra-fi-zo-Dios8
tan-per-fet-ta-co-mo-vos8
e-quan-tas-o-bras-fa-ze-des?8
E-si-de-zi-des-ver-dat8
se-gunt-que-vos-co-nos-çés7
non-tan-so-lo-de-bel-dat8
mas-en-to-daho-nes-tad7
mo-nar-caos-lla-ma-rés.6
52Cc
A-sí-non-es-ma-ra-vi-lla8
que-mu-chos-gran-des-se-ño-res8
ga-la-nes-ea-ma-do-res7
se-an-de-vues-tra-qua-dri-lla:8
ca-sies-toa-con-tes-çe6
es-por-que-vues-tra-per-so-na8
tie-ne-por-lo-que-me-res-çe8
se-gunt-ya-cla-ro-pa-res-çe8
so-bre-to-das-la-co-ro-na.8
62Cc
Por-do-sial-go-pre-su-mo7
de-mi-fla-co-sen-ti-mien-to8
es-por-que-mi-pens-sa-mien-to8
en-vues-tra-vir-tut-con-su-mo:8
el-qual-por-vos-a-ca-ta-do8
por-vos-non-se-er-blas-ma-do8
lo-fa-lla-rés-non-ab-sen-te;8
que-siem-pre-me-soys-pres-sen-te:8
tal-de-vos-sóe-na-mo-ra-do.8
72Cc
Mas-por-non-vos-ser-pro-li-xo8
çes-sa-ré-lo-qual-çes-sar8Nn
es-di-fí-cil-deo-brar7Nn
se-gunt-que-vos-soya-fi-xo;7
ca-por-le-xos-que-me-ve-o8
yo-nun-ca-de-vos-me-par-to8
nin-o-tra-glo-ria-pos-se-o8
si-non-por-ver-mi-des-se-o8
en-lo-or-de-vos-non-far-to.8
82Cc
Non-por-a-ques-to-pens-sés7
qui-e-ra-ser-de-vos-que-ri-do;9
que-si-di-go-lo-de-vi-do8
non-es-quan-to-me-res-çés:7
so-lo-vos-gra-des-çe-ré7
que-por-vues-tro-me-mi-re-des8
con-tals-o-jos-que-se-ré7
el-más-cons-tant-que-po-dré7
aun-que-la-muer-te-me-de-des.8
Nun-ca-ya-me-can-sa-ré7
d'-lo-que-va-le-des6
nin-ser-vir-vos-çes-sa-ré7
la-qual-prue-va-de-xa-ré7
a-las-o-bras-que-ve-re-des.8