Métrica y rima del poema El cóndor y el poeta

El cóndor y el poeta

de Andrés Bello

Versossílabasrima
consonante
rima
asonante
Diá-lo-go3Aa
PO-E-TA3Bb
-Es-cu-chaa-mi-go-Cón-dor-mie-xor-cis-mo;12Cc
o-be-de-cea-la-voz-del-ma-go-Mi-tre11Dd
queha-con-ver-ti-doen-trí-po-deel-pu-pi-tre;11Dd
a-prés-ta-teau-naes-plén-di-da-mi-sión.10Ee
CÓN-DOR3Ff
-¡Po-e-taau-daz-que-de-mia-é-re-o-ni-do13Gg
en-el-si-len-cio-ló-bre-go-de-rra-mas11Hh
cán-ti-co-mis-te-rio-so!-¿a-qué-me-lla-mas?12Hh
Yo-sos-ten-go-de-Chi-leel-pa-la-dión.10Ii
PO-E-TA3Bb
-Noim-por-ta;-es-ca-sour-gen-tees-u-naem-pre-sa13Jj
dig-na-de-ti-de-tuen-cum-bra-do-vue-lo11Kk
y-de-tus-u-ñas;-su-bi-rás-al-cie-lo11Kk
es-ca-la-rás-la-vas-taes-fe-raa-zul.11Ll
CÓN-DOR3Ff
-¿Y-qué-se-rá-del-pa-la-dión-en-tan-to12Mm
cu-ya-cus-to-dia-la-na-ción-me-fí-a?11Nn
PO-E-TA3Bb
-Pue-des-en-co-men-dar-lo-por-un-dí-a12Nn
a-las-fie-les-pe-zu-ñas-del-Hue-mul.11Ll
CÓN-DOR3Ff
Pe-roel-ca-mi-no-del-O-lim-poig-no-ro.11Ññ
PO-E-TA3Bb
-Mien-tes;-túhur-tas-teal-cie-loa-veal-ta-ne-ra12Oo
en-pro-de-nues-tros-pa-dres-la-pri-me-ra11Oo
chis-pa-de-li-ber-tad-queen-Chi-lear-dió.10Pp
CÓN-DOR3Ff
-¡Fa-laz-le-yen-da!-¡A-pó-cri-fa-pa-tra-ña!13Qq
Ro-ba-baen-ton-ces-yo-por-va-lley-cum-bre11Rr
se-gún-mian-ti-gua-na-tu-ral-cos-tum-bre;11Rr
mo-nar-ca-de-los-bui-tres-e-ra-yo.11Ss
A-ños-des-pués-lla-má-ron-mey-con-mi-go11Tt
vi-noe-sa-po-bre-tí-mi-daa-li-ma-ña11Qq
de-los-an-di-nos-va-lles-er-mi-ta-ña;11Qq
yel-pa-la-dión-nos-die-ron-a-guar-dar.11Uu
Mal-con-cer-ta-da-yun-ta-queal-gún-dí-a11Nn
re-cor-dan-do-los-há-bi-tos-de-ma-rras11Vv
es-tu-vea-pun-to-dees-gri-mir-las-ga-rras11Vv
ya-troz-hue-mu-li-ci-dioe-je-cu-tar.11Uu
PO-E-TA3Bb
-¡Oh-men-te-de-los-hom-bres-a-di-vi-na!12Ww
¡Ohins-pi-ra-ción-pro-fé-ti-ca!-No-sa-bes11Xx
a-la-do-mons-truoes-pan-to-de-las-a-ves11Yy
el-o-cul-to-mis-te-rio-dee-sau-nión.10Zz
¡Jun-toa-la-man-sa-paz-a-troz-ins-tin-to11
de-pi-lla-jey-de-san-gre!-¡In-cau-toel-u-no12
au-daz-el-o-troen-ten-ta-dor-a-yu-no11
y-de-la-Pa-triaen-me-dioel-pa-la-dión!10Ii
Tre-men-do-por-ve-nir-yo-tea-di-vi-no11
pe-ro-no-tiem-blo.-Es-fuer-za-tea-bras-pa-so12
de-lai-lus-tra-daEu-ro-paal-ru-doo-ca-so;11
es-táen-el-li-bro-del-des-ti-noa-sí.10
Sus-úl-ti-mos-des-te-llos-da-laan-tor-cha11
queel-hi-jo-de-Ja-pe-to-tra-joal-mun-do;11
su-ce-daal-vie-jo-fa-ro-mo-ri-bun-do11
jo-ven-ti-zón-ar-dien-te-ba-la-dí.10
CÓN-DOR3Ff
-No-sé-po-e-tain-ter-pre-tar-e-nig-mas;12
noen-tien-do-de-ti-zo-nes-ni-de-fa-ro.11
De-ja-los-cir-cun-lo-qui-os-yha-bla-cla-ro.12
¿De-qué-se-tra-ta?-Ex-plí-ca-teu-na-vez.12
PO-E-TA3Bb
-Dea-quel-fue-go-sa-gra-do-que-tra-jis-te12
¿nié-gas-loen-va-no?-aun-ín-cli-to-cau-di-llo12
a-pe-nas-que-daa-go-ni-zan-te-bri-llo;11
nos-vie-neen-ci-main-faus-ta-lo-bre-guez.11
Re-no-var-loes-pre-ci-so.7
CÓN-DOR3Ff
-¿Có-mo?3
PO-E-TA3Bb
-De-bes3
se-guir-del-sol-la-lu-mi-no-sahue-lla10
sor-pren-der-le-ro-bar-leu-na-cen-te-lla11
me-tér-te-laen-los-o-jos-yes-ca-par.11Uu
CÓN-DOR3Ff
-Muy-bien;-me-guar-doel-fue-goen-las-pu-pi-las12
cual-si-fue-ran-vol-cá-ni-cas-ca-ver-nas.11
¿Y-quéha-ré-lue-go-de-mis-dos-lin-ter-nas?11
PO-E-TA3Bb
-Qui-e-roa-Chi-le-con-e-llas-in-cen-diar.13Uu
CÓN-DOR3Ff
-¿In-cen-diar-lo?-¿Es-tás-lo-co?-¿Dee-so-tra-tas?13
PO-E-TA3Bb
-In-cen-diar-lo-pre-ten-doen-pa-trio-tis-mo;12Cc
a-bra-sar-lo-mo-lon-dro-noes-lo-mis-mo;11Cc
qui-e-roha-cer-u-nain-men-sa-fun-di-ción.11
Qui-e-ro-lla-mas-que-cun-dan-pa-vo-ro-sas12
des-co-mu-na-les-lla-mas-lla-mas-gran-des11
que-de-rri-tan-la-nie-ve-de-los-An-des11
y-la-de-tan-tohe-la-do-co-ra-zón.10
¿A-bra-sar?-¡Lin-da-fle-ma!--¿Es-tiem-poa-ho-ra13
de-con-ten-tar-se-con-mez-qui-nas-bra-sas11
que-den-pá-li-da-luz-chis-pas-es-ca-sas11
co-mo-pa-rael-a-bri-go-deun-des-ván?10
No-se-ñor;-vas-toin-cen-dio-lla-mas-lla-mas11Hh
queu-nas-so-bre-las-o-tras-seen-ca-ra-men11
y-le-van-tan-do-ro-jas-cres-tas-bra-men11
y-les-sir-va-de-fue-lleun-hu-ra-cán.10
Des-pa-cha-pues;-a-rran-ca;-de-sa-rro-lla11
el-rau-do-vue-lo;-tien-deel-a-la-gra-ve11
co-mo-la-par-da-ve-la-de-la-na-ve11
cuan-do-sil-baen-la-jar-ciael-ven-da-val.11
Vue-la-vue-la-plu-mí-fe-ro-pi-ra-ta;11
re-cuer-da-tu-na-ti-va-fe-lo-ní-a;11Nn
a-sal-ta-deim-pro-vi-soal-rey-del-dí-a11Nn
en-su-ca-rro-za-deo-roy-de-cris-tal.11
CÓN-DOR3Ff
-Ya-teo-be-dez-coy-tien-do-co-mo-man-das12
el-a-la;-aun-quee-so-de-ten-der-laun-a-ve12
no-li-ge-ra-ni-le-ve-si-no-gra-ve11
pa-ra-tan-to-vo-lar-noes-lo-me-jor.11
Y-si-de-más-a-más-ten-der-la-de-bo11
co-mo-la-par-da-ve-lael-na-ve-gan-te11
cuan-doo-ye-la-tor-men-ta-re-so-nan-te11
quea-me-na-zan-do-sil-ba-pe-or-que-pe-or.13
Que-no-des-ple-gaen-ton-ces-el-ve-la-men11
an-tes-a-mai-nael-cau-to-ma-ri-ne-ro11
ya-guan-taa-pa-lo-se-coel-cho-que-fie-ro11
si-sal-var-pien-saal-mí-se-ro-ba-jel.11
A-sí-lo-vi-mil-ve-ces-re-vo-lan-do11
en-tre-las-nu-bes-ne-gras-cuan-dohin-cha-ba11
la-Mar-del-Sur-sus-on-das-y-bre-ga-ba11
con-tra-la-tem-pes-tad-el-ti-mo-nel.11
PO-E-TA3Bb
-No-loen-tien-des:-la-na-ve-del-Es-ta-do12
es-la-que-yo-pin-ta-ba;-y-la-ma-nio-bra12
a-quea-pe-la-mos-hoy-cuan-do-zo-zo-bra11
noes-a-mai-nar-es-tú-pi-do-la-drón.10
CÓN-DOR3Ff
-¿Pues-quéha-deha-cer-en-ton-ces-el-pi-lo-to?12
PO-E-TA3Bb
-Se-gún-doc-tri-na-de-mo-der-naes-cue-la12
de-be-co-rrer-for-tu-naa-to-da-ve-la11
sin-bi-tá-co-ra-son-da-ni-ti-món.10
Si-tú-le-ye-ras-a-ve-chu-choi-dio-ta11
ga-ce-tas-na-cio-na-les-yex-tran-je-ras11
laig-no-ran-ciaen-que-vi-ves-co-no-cie-ras;11
to-doha-cam-bia-doen-tre-los-hom-bres-ya.11
Al-tos-des-cu-bri-mien-tos-re-ser-va-dos11
tu-voel-des-ti-noal-si-glo-die-ci-nue-ve;11
hoyen-cual-qui-e-ra-char-coun-ni-ño-be-be11
más-queen-un-hon-do-rí-o-su-pa-pá.10
¡Oh-si-glo-de-los-si-glos!-¡Cual-ma-cha-cas11
es-tual-mi-rez-de-cré-pi-tas-i-de-as!11
¡Qué-de-fan-tas-ma-go-rí-as-co-lo-re-as12
en-el-va-por-del-vi-noy-del-ca-fé!10
¡Noe-ra-lás-ti-ma-ver-en-can-di-lar-se11
los-hom-bres-es-tu-dián-do-sea-sí-mis-mos;11
y-tras-mil-em-bro-lla-dos-si-lo-gis-mos11
sa-lir-con-só-lo-sé-que-na-da-sé!11
¡E-a-pues!-¡A-laem-pre-sa!-Ba-teel-a-la11
ya-per-ci-be-tam-bién-las-cor-vas-u-ñas11
y-guár-da-te-de-mí-si-re-fun-fu-ñas11
lo-bo-ra-paz-in-jer-to-dea-ves-truz.11
CÓN-DOR3Ff
¿vo-lan-do?--A-maa-ún-el-bui-tre-ro-ba-dor-su-ni-do;16Gg
Chi-lea-tra-er-te-voy-no-la-cen-te-lla11
quein-cen-dian-do-de-vo-ra-si-noa-que-lla11
que-da-ca-lor-vi-tal-yher-mo-sa-luz.11